Öncelikle sorulması gereken en önemli soru Kayıt dışı ekonominin ortaya çıkış nedenleridir. Eğer Kayıt dışı ekonomiyi ortaya çıkaran nedenler iyi tespit edilip gerekli önlemler alınabilirse Mevcut ekonomideki kayıt dışı ekonomiyi istenilen düzeylere indirebilme imkanı ortaya çıkacaktır. Burada Dikkat edilmesi gereken husus kayıt dışı ekonominin istenilen düzeye indirilmesidir. Çünkü kayıt dışı ekonomiyi tamamen ortadan kaldırma çok zordur. Kayıt dışı ekonomiyi oluşturan hususlar göz önüne alındığında en temel sorunlardan bir tanesi Vergi idaresinin yetersizliği cezaların ve denetimlerin etkin olmayışıdır. Etkin bir vergi denetimi yapılması halinde kişiler ve kurumlar yani mükellefler işlediği vergi suçunun hemen tespit edilebileceğini ve müeyyidelerinin ağırlığını bilmesi halinde mükellefler için caydırıcı nitelikte olacak ve kayıt dışı ekonomide önemli azalışlar meydana getirecektir. Buradan hareketle denetimlerin az olduğu ülkelerde kayıt dışı ekonominin yüksek olduğu için önemli bir vergi hasılatı sağlanamadığından bu hasıla kaybı kayıt içinde olan mükelleflerden karşılanmaya çalışılacaktır. Bu durum vergi oranlarının yükselmesine neden olacak ve Ağır vergi yükü sorununu karşımıza çıkaracaktır. Ayrıca kayıt dışı ekonominin etkileri de ülkelere göre farklılık göstermektedir. Gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde kayıt dışı ekonomi ülke milli hasılasının % 30-35’ine kadar ulaşmakta ve bu ülkelere göre azalıp artış göstermektedir. Gelişmiş ülkeler de ise ülke milli hasılasının % 7-8’i civarında olduğu için bu oran ekonomi üzerinde ciddi problemler meydana getirmemektedir. Kayıt dışı ekonominin fazla olduğu ülkeler gelişmiş ekonomilere sahip olmadıkları için ülkeye giren sıcak paraya olumlu bakabilmektedirler. Ülkeye giren sıcak para olumlu gibi görünse de ani para artışı ekonomi üzerine enflasyonist baskılar meydana getirecektir. Ve bu fiyatlar genel seviyesinin yükselmesine halkın alım gücünün düşmesine neden olacaktır. Bu nedenledir ki kayıt dışı ekonomi ile uluslararası ekonomi kuruluşları mücadele etmeye çalışmaktadırlar. Ancak ülkelerin oluşturduğu vergi kanunlarının farklılığı ve gelişmemiş ülkelerin kayıt dışı dahi olsa ülkelerine giren sıcak parayı engellemeye yönelik yeterli girişimleri bulunmaması nedeni ile kayıt dışı ekonomi ile istenilen düzeyde mücadele edilmemesine neden olmaktadır. Kayıt dışı ekonomi ile mücadele kapsamında ülkeler ancak ve ancak vergi ödevi bilinci ile yetişen nesiller ile vergi bilincine sahip olmayan veya yeterli düzeyde vergi bilincine sahip olmayan kişilere de vergi ödemelerinin kötü bir şey olmadığını aksine bir vatandaşlık görevi olduğu oluşturulan vergi bilincini artırmaya yönelik Vergi haftalarında kamu spotlarında etkili bir biçimde anlatılması ve reklam panoların da gösterilmesi halinde kayıt dışı ekonomide azalmalar meydana gelecektir.
Kaynakça : [1] Hakan ÇETİNTAŞ -Hasan VERGİL Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonominin Tahmini,2003 s.17
Kaynakça : [1] Hakan ÇETİNTAŞ -Hasan VERGİL Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonominin Tahmini,2003 s.17
Yorum Gönder